Voorleestips

Samen lezen met de allerkleinsten: baby's, dreumesen, peuters en kleuters

Je kan er niet vroeg genoeg mee beginnen!

Browse door deze pagina voor leuke voorleestips van 0 tot 6 jaar. We begeleiden je op weg met je kleintje om van voorlezen een echt feestje te maken, bij jou thuis. Zodat jij precies weet wat je kunt lenen in de bibliotheek, passend bij de leeftijd van jouw kleintje. Van de eerste kartonnen boekjes, tot aan vertelplaten en prentenboeken. Hoe lees je voor en hoe hou je de aandacht vast? En hoe zorg je er nou voor dat jouw kindje zélf een boekje pakt en even rustig ergens gaat zitten? Lees het hier!


Pasgeboren baby's

Ja echt, ook in de eerste maanden kun je al voorlezen aan een baby. Maar hoe doe je dat dan? Nou. Baby's houden van boeken. En wij weten welke boekjes geschikt zijn voor welke leeftijd. Lees je mee?

Stemmen

Je baby luistert graag naar stemmen. Hij herkent ook al bekende stemmen, zoals die van jou. Je baby vindt het daarom heel gezellig als je tegen hem praat of een liedje voor hem zingt. Dingen die bewegen vindt een baby leuk. Door je dagelijkse handelingen te benoemen combineert je baby dat wat hij waarneemt met de woorden die hij hoort. Een baby kan nog niet naar een verhaal luisteren of praten over de mooie plaatjes die er in een boekje staan. Maar een baby kan wel met een boekje spelen, een boekje vasthouden en naar plaatjes kijken.

Bekijk het filmpje

Samen

Baby’s vinden voorlezen heel plezierig. Dat plezier zit voor een baby vooral in het gezellige en het knusse samenzijn, het krijgen van aandacht en het hebben van contact. De baby vindt het fijn om bij je op schoot te zitten en om samen met iets bezig te zijn. 

Bekijk het filmpje

Wat is leuk?

Geschikte boekjes voor baby's zijn:

  • Knisperboekjes
  • Badboekjes
  • Stoffen boekjes
  • Zwart/wit boekjes 
  • Versjes, rijmpjes en liedjes*

Enkele maanden oud

Voelen

Je baby kan de bewegingen van zijn handen steeds beter sturen. Het pakken en vasthouden van voorwerpen gaat meer gericht. Je baby gaat allerlei voorwerpen met de handen en mond betasten. Je baby voelt nu of iets zacht is, of glad of hard. Je baby kan nu verschillende klanken maken. Wanneer je deze klanken nadoet, stimuleert dat je baby om nog meer geluiden te maken. Zo ontstaan er gesprekjes tussen jou en je baby. Je baby leert bekende dingen herkennen. Bekende mensen en dingen worden meer vertrouwd. Bij gebeurtenissen die dagelijks voorkomen, gaat je baby de vaste volgorde herkennen. 

Bekijk het filmpje

Verkennen

Een baby ziet een boek nog als speelgoed. Daarom gaat hij ermee zwaaien, of gaat hij erop slaan of doet hij het boekje in de mond. Dat hoort bij het ontdekken van boeken. Speciale babyboekjes kunnen tegen een stootje. Door samen regelmatig met een boekje bezig te zijn, ontdekt je baby langzamerhand het verschil tussen een boekje en andere speeltjes. Bij een boek hoort: bij papa of mama op schoot zitten, samen bezig zijn, naar iets kijken en vooral: luisteren naar hun stem. Je baby kan ernaar kijken. Het boek vastpakken. Erop sabbelen.  

Afwisselen

Voorlezen aan baby’s van ongeveer een half jaar betekent vooral dat je goed naar je baby moet kijken. Waar heeft hij aandacht voor? Naar welk plaatje kijkt hij nu? Welk geluid vindt hij leuk? Of: wat vindt hij grappig? Als je daar als voorlezer op let, kunt je juist die leuke dingen gaan herhalen.  Niet te lang 

Als je jouw baby voorleest, kun je gemakkelijk zien wanneer hij er genoeg van heeft. Hij richt zijn aandacht op iets anders. Dan kun je het boek weer opbergen, of in de box leggen. Je kan een paar keer per dag een paar minuten voorlezen, na een hapje of slaapje. Zo wordt het voorlezen een vaste gewoonte.

*Tip: kies nu ook voor boekjes met rijmpjes en versjes


Boekjes voor 0 tot 1 jaar


Eén jaar oud

Baby’s begrijpen op deze leeftijd steeds beter wat ze zien.
Ze kijken vaak heel aandachtig naar de plaatjes en kunnen het al langer volhouden. 

Brabbelen en woordjes

Je baby kan een voorwerp van de ene in de andere hand overpakken. Ze kunnen zich steeds beter verplaatsen en gaan steeds meer zelf de omgeving verkennen. Je baby herkent bekende dingen en personen op plaatjes en foto’s. Als je een paar foto’s in een mapje doet, heb je een heel speciaal prentenboek gemaakt voor je baby. Tijdens het brabbelen van je baby hoor je steeds meer bekende klanken en lettergrepen. Sommige baby’s kunnen al woorden nazeggen. De meeste baby’s begrijpen wel woorden, zoals de eigen naam, maar zeggen deze woorden nog niet. 

Voorlezen 1 jaar

Van kort naar lang!

Ze begrijpen steeds meer woorden zonder de plaatjes. Ook gaan ze nu zelf dingen aanwijzen. Benoem wat ze zien en probeer verschillende woorden te gebruiken. Een ‘hond’ is ook een ‘dier’ en heeft misschien een naam. Zo gaat je kind begrijpen dat er verschillende woorden zijn voor hetzelfde ding. Misschien heb je zelf een hond. Betrek die er ook bij. Zo gaat je kind 'dingen' herkennen. Maak gebaren en laat het je kleintje nadoen. Rust, stilte in de kamer is belangrijk. Dan kan je baby goed horen wat er gezegd wordt. En dan kan hij zijn eigen stem goed horen. 

Liedjes & soorten boekjes

Zing vaak dezelfde liedjes, en verander weinig. Dat geeft het vertrouwde, veilige gevoel dat bijvoorbeeld bij het slapengaan hoort. Soorten boekjes: 

  • Kartonnenboekjes 
  • Boeken met flapjes 
  • Boeken met foto's 
  • Boeken met een simpel verhaal (op rijm) 
  • Boeken met 1 plaatje per bladzijde 
  • Boeken met versjes, rijmpjes en liedjes. 

Boekjes voor 1 tot 2 jaar


Twee jaar

Een echte dreumes

Je dreumes kent al veel woorden. Daardoor gaat het steeds meer begrijpen van alles om hem heen. Het kan gerichte opdrachten uitvoeren, zoals ‘pak je bal maar’. Je kind wil alles nadoen wat jij doet. Je kind begint te begrijpen dat woorden iets betekenen. Misschien praat het nog niet zo goed, het weet wél goed wat het bedoelt.   

Voorlezen 2 jaar

Inhoud

Kinderen van ongeveer anderhalf jaar krijgen steeds meer belangstelling voor de inhoud van boeken. Ze gaan interesse krijgen voor wat de figuren in het boek doen en meemaken. Nu kun je het benoemen en aanwijzen van de platen aanvullen met vertellen over wat er op de plaatjes gebeurt. Je kind herkent de gebeurtenissen in het boek en leeft mee: in bad gaan, aankleden, boodschappen doen, samen op de fiets. Je kind gaat het verband tussen de verschillende onderdelen op een bladzijde ontdekken. Het begrijpt dat het ene met het andere te maken heeft. 

Keer het om

Je hoeft een boek niet van voor naar achter te lezen. Je kind kan ook best in het midden of achteraan beginnen. Of het wil meteen naar de volgende bladzijde. Dat geeft niet. Later komt de goede volgorde wel. Je kunt het wel al een beetje sturen: eerst dit plaatje, en dan de volgende bladzijde. 

Herhaling

Een jong kind wil graag hetzelfde boek keer op keer lezen. Het is goed om dat te doen. Dan leert het ‘t verhaal steeds beter kennen. Vandaag vindt het dit ene plaatje spannend. Morgen ziet het opeens iets nieuws op een ander plaatje. Zo komt er aandacht voor de moeilijkere dingen in het verhaal. 

Bereslim

Wist je dat een kind veel opsteekt door het samen kijken van een filmpje? En dat de afwisseling met andere activiteiten, zoals buitenspelen, belangrijk is? De bibliotheek besteedt aandacht aan mediawijsheid in de opvoeding van jonge kinderen.  

Naar Bereslim

Soorten boekjes

Soorten boekjes die leuk zijn met 2 jaar:

  • Boeken met flapjes 
  • Boeken met een verhaal (op rijm) 
  • Boeken met 1 plaatje per bladzijde 
  • Boeken met versjes, rijmpjes en liedjes. 

Tweeënhalf tot vier jaar

Je kind kan nu met meer woorden uitdrukken wat het wil zeggen. Je hoort vaak: ‘Wat is dat?’ Het gaat hem om de náám, dus geef die ook. Hou het antwoord kort. Ook in de waarom-fase vraagt het kind veel, zo leert hij gauw nieuwe woordjes. 

Fantasie

Vanaf zo’n tweeënhalf jaar begint je kind te denken aan vertrouwde dingen die niet in de buurt zijn. Het kan zich deze herinneren en bedenken wat hij ermee gaat doen. Uit het oog is niet langer uit het hart. Je kind begint zich dingen voor te stellen en te fantaseren. Het bedenkt dingen zelf: een pan is een mooie hoed.  

Een echt verhaaltje

Welke onderwerpen zijn favoriet? Welke thema's vinden ze leuk? Vertel ook echte verhaaltjes. En lees samen boekjes over het dagelijks leven van je kleintje. Bijvoorbeeld over het potje, een uitstapje of de kinderopvang. Je kind wil nu ook een beeld krijgen van wat andere kinderen overkomt en wat zij doen. Het verhaal moet herkenbaar zijn. Daarnaast moet het iets nieuws bevatten, om op zijn nieuwsgierigheid in te spelen. Ook kan je kind nog behoefte hebben aan een kijk- of benoemboek en liedjes en versjes blijven altijd leuk. 

Informatie/instructie

Informatieve of instructieve boeken zijn er voor klein en groot. Kijk daarbij goed naar de uitvoering. Hoe ouder de peuter, hoe gedetailleerder de platen mogen zijn. Soms is de informatie verpakt in een verhaaltje. Maar dat kan ook in raadseltjes of kleine tekstblokjes met weetjes of tips. Ook kunnen boeken flapjes of gaatjes bevatten. Daarmee bieden ze verrassing en nodigen ze jonge kinderen uit actief mee te doen. 

Woordenschat

Vanaf zo’n tweeënhalf jaar begint je kind te denken aan vertrouwde dingen die niet in de buurt zijn. Het kan zich deze herinneren en bedenken wat hij ermee gaat doen. Uit het oog is niet langer uit het hart. Je kind begint zich dingen voor te stellen en te fantaseren. Het bedenkt dingen zelf: een pan is een mooie hoed.  

De Voorleeshoek

Welke onderwerpen zijn favoriet? Welke thema's vinden ze leuk? Vertel ook echte verhaaltjes. En lees samen boekjes over het dagelijks leven van je kleintje. Bijvoorbeeld over het potje, een uitstapje of de kinderopvang. Je kind wil nu ook een beeld krijgen van wat andere kinderen overkomt en wat zij doen. Het verhaal moet herkenbaar zijn. Daarnaast moet het iets nieuws bevatten, om op zijn nieuwsgierigheid in te spelen. Ook kan je kind nog behoefte hebben aan een kijk- of benoemboek en liedjes en versjes blijven altijd leuk. 

Naar de Voorleeshoek

Soorten boekjes

Soorten boekjes die leuk zijn:

  • Boeken met flapjes
  • Boeken met een verhaal (op rijm)
  • Boeken met versjes, rijmpjes en liedje
  • Aanwijsboeken 
  • Eenvoudige, herkenbare verhalen, een tikkeltje grappig of ondeugend
  • Informatief (foto) boek bijvoorbeeld over dieren of de boerderij.

Prentenboeken 2-4 jaar


Vier tot zes jaar oud

Als je kind graag voorleesfilmpjes kijkt, of zelf gaat lezen,
kun je daarnaast natuurlijk blijven blijven voorlezen.
Zo beleven jullie steeds weer een fijn en gezellig moment samen!

Stel vragen

Als je kind een kleuter is kan het complexere verhalen volgen. Kies een boek uit wat jullie beiden aanspreekt. Bekijk samen de kaft en de plaatjes van het boek. Laat je kind vertellen waar het denkt dat het verhaal over gaat. Vraag bijvoorbeeld naar over wie het verhaal gaat, waar het verhaal zich afspeelt of wat er gebeurt in het verhaal. Lees het verhaal voor. Stel tussendoor vragen over het verhaal en leg moeilijke dingen uit. Is het verhaal afgelopen bespreek dan nog even na wat er gebeurde. Klopte de voorspelling? Laat je kind vertellen over hoe het verhaal begon, wat er gebeurde, wat het probleem was, welke oplossing er was en hoe het verhaal afliep. 

Praat erover

"Ontdek wat er allemaal te zien is. Praat erover! Een verhaal met een probleem is voor Een wegwijzer voor kleuters en Mediagebruikkleuters helemaal fantastisch omdat dit voer is voor een gesprek. Het gesprek gaat dan niet meer alleen over wat er in het boek staat, maar ook over eigen ervaringen. Is dat bij jou ook weleens gebeurd? Vertel eens! Hoe heb je dat opgelost?"
 

Kijk ook op MediaSmarties.nl, daar staan de beste mediatips voor kleuters op een rij.

MediaSmarties

Soorten boekjes

Soorten boekjes die leuk zijn:

  • Boeken met flapjes
  • Boeken met een verhaal (op rijm)
  • Boeken met versjes, rijmpjes en liedje
  • Aanwijsboeken 
  • Eenvoudige, herkenbare verhalen, een tikkeltje grappig of ondeugend
  • Informatief (foto) boek bijvoorbeeld over dieren of de boerderij.

Prentenboeken 4-6 jaar


Moeite met lezen

Ook dan kan je met je kind plezier hebben met boeken. Haal geschikte boeken voor je kind in huis.  Die kan je samen bekijken. Vertel erbij. Of vraag aan iemand om jou het verhaal voor te lezen. Dan kan jij het later aan je kind vertellen. Met je bibliotheekpas kun je gratis voorleesfilmpjes of digitale prentenboeken bekijken. Doe dat gezellig samen met je peuter.  

Voor kinderen die moeilijk lezen is er het Moeilijk Lezen Plein en Passend Lezen. Vraag bij de informatiebalie naar de mogelijkheden



Jeugd en jongeren

Bekijk al onze jeugdpagina's voor leestips en inspiratie: